‘Merkeronderzoek helpt ons sneller ons fokdoel bereiken’

Jan Akkerman heeft helder voor ogen wat voor veestapel hij in de stal wil. ‘We hebben koeien nodig die de melkproductie gemakkelijk aankunnen en daarvoor is het belangrijk dat ze constant in conditie blijven. Veel gezondheidsproblemen komen namelijk voort uit conditieverlies in de eerste weken na afkalven en vaak wordt dat veroorzaakt door vervetting aan het eind van de vorige lactatie’, verklaart de melkveehouder uit het Friese Sint Jacobiparochie. ‘Daarbij is het belangrijk dat koeien beschikken over uitstekende benen en klauwen. We melken met robots en de dieren waar we werk aan hebben, zijn bijna altijd dieren met been- en klauwproblemen’, ervaart hij. ‘Als koeien gezond zijn en goed blijven lopen, komt de melkproductie vanzelf’, stelt de veehouder. Samen met zijn zoon Ype en vrouw Annie beheert hij een bedrijf met 170 melkkoeien en 100 stuks jongvee op 90 hectare land. De koeien tekenen voor een rollend jaargemiddelde van ongeveer 11.000 kg melk met 4,45% vet en 3,50% eiwit. In het fokdoel van de familie Akkerman staan kenmerken als beenwerk, klauwgezondheid en persistentie centraal, naast een goede productievererving.

Sinds een jaar of vijf laat de familie Akkerman van alle holsteinvaarskalfjes merkerfokwaarden bepalen. ‘We waren geïnteresseerd in de genetische aanleg van onze dieren voor A2A2-melk. Toen we dat bespraken met onze veestapeladviseur van CRV, kwam hij met de suggestie om merkeronderzoek te laten uitvoeren’, herinnert Akkerman zich. ‘Daarmee was onze interesse gewekt en al snel zagen we dat merkeronderzoek ons meer te bieden heeft.’ Inmiddels is werken met merkerfokwaarden niet meer weg te denken uit het fokkerijbeleid op het Friese melkveebedrijf. ‘Voor het maken van paringen maken we gebruik van het SAP, het StierAdviesProgramma’, vertelt Akkerman. ‘Dat paringsadvies is voor een belangrijk deel gebaseerd op de uitslagen van het merkeronderzoek. Vooral bij pinken is dat een groot voordeel. Voorheen hadden we niet meer dan wat afstammingsinformatie, nu weten we veel beter hoe de dieren genetisch in elkaar zitten en hoeven we bij de stierkeuze minder te gokken.’

De familie Akkerman insemineert de pinken met de hoogste erfelijke aanleg met gesekst sperma. En de genetisch minst interessante koeien worden drachtig gemaakt van een Belgisch-witblauwstier. Ook hiervoor kijken ze naar de uitdraai van het SAP, dat de dieren op basis van merkerfokwaarden rangschikt op het zelf gekozen fokdoel. ‘Dankzij merkeronderzoek kunnen we dus beter selecteren met welke dieren we verder fokken’, legt Akkerman uit. ‘Zo helpt merkeronderzoek ons om sneller ons fokdoel te bereiken.’

Van een jong kalfje een fokwaarde bepalen met dezelfde betrouwbaarheid als die van een derdekalfskoe? Het kan met merkeronderzoek van CRV aan de hand van erfelijk materiaal uit een haarfollikel of een oorbiopt. Een merkertest geeft u met een betrouwbaarheid van 65 tot 70 procent inzicht in de genetische aanleg voor meer dan 50 kenmerken op het gebied van melkproductie, gezondheid, exterieur en voerefficiëntie. Daarnaast krijgt u met merkeronderzoek informatie over specifieke genetische kenmerken zoals roodfactor, hoornloosheid, bètacaseïne (A2A2) en kappacaseïne. De volledige uitslag van het merkeronderzoek van al uw dieren kunt u overzichtelijk raadplegen in het fokkerijprogramma CRV HerdOptimizer. Het programma rangschikt uw dieren bijvoorbeeld op uw persoonlijke fokdoel. Zo kunt u gemakkelijk goed onderbouwde fokkerijbeslissingen nemen.